De Suijthoffmolen of Westerbroekermolen

In 1675 laat Ambrosius Abrahams Broekhuizen de Westerbroekermolen bouwen aan een zijtak van de Smallertse Beek. Zijn vader is papiermaker op een Vaassense molen (2).

Ambrosius spreekt het vak kennelijk aan, want hij wordt pachter op één van de Smallertse molens (2). Het gaat hem daar goed, want hij is in staat om bovenstrooms  in het Smallertse beeksysteem de Westerbroekermolen te laten bouwen. Het is in de periode, dat op de Veluwe talloze watermolens voor het maken van papier worden gebouwd en overal sprengen zijn gegraven om het benodigde water te leveren voor deze molens (3).

Ambrosius verpacht zijn molen aan Jannes Willems Pannekoek. Deze Jannes komt uit een familie van papiermakers. Hij vertrekt in 1689 naar een papiermolen in Doornspijk. De nieuwe pachter wordt Jan Derks Suijthoff, die trouwt met dochter Gerretien van eigenaar Broekhuizen. Jan Derks en zijn vrouw Gerretien erven de molen na het overlijden van haar ouders. Ze zijn op dat moment alleen nog  “watergeld” verschuldigd aan de Heer van de Cannenburch, dat 50 gulden per jaar bedraagt.

Het blijkt voor Suijthoff moeilijk om een goede boterham te verdienen met het maken van papier. In 1710 kan hij een timmerman niet betalen en een jaar  later betaalt hij de geleverde stenen van een bedrijf in Heerde niet. In 1716 heeft hij achterstand met het betalen van de waterpacht. Drie jaar later gebeurt dat opnieuw en het komt dan tot een rechtszaak. Daar verwoordt Suijthoff zijn probleem. Hij zegt, dat de Heer van de Cannenburch heeft verzuimd om voldoende water te leveren voor zijn molen en dat hij daardoor te weinig kan draaien. Helaas voor Suijthoff kan hij het gerecht niet overtuigen en wordt hij in het ongelijk gesteld. Hij gaat nog door op watermolen tot 1723. In dat jaar neemt zijn zoon de zaak over. Deze zoon houdt het vier jaar later voor gezien. In 1727 wordt de Suijthoffmolen verkocht aan Jan Lourens Montezaan. Jan Lourens heeft al jaren op deze molen gewerkt en wordt nu eigenaar. Hij houdt het vol tot 1749. In dat jaar komt hij in de archieven voor als gewezen papiermaker. Hij kan de laatste papiermaker op de locatie aan de Bloemendaalseweg zijn geweest. In het archief is terug te vinden, dat in ieder geval vóór 1765 de molenactiviteiten zijn gestaakt.

De papiermakerij lijkt in 1749 te zijn gestopt. In een vorige Wijerd heb ik geschreven, dat de hoogtijdagen van de Veluwse papiermakerij zeker tot 1740 hebben geduurd. Daarna stagneert deze bedrijfstak door toenemende concurrentie. De zwakste bedrijven zijn als eerste gestopt en daar behoort de Suijthoffmolen bij.