12 okt Nieuw licht op oude schaapskooi
Nieuw licht op oude schaapskooi
Auteur: Henk Kloezeman
Publicatie: Verschenen in ampt Epe 108, oktober 1994
Inleiding
In deze tijd gaat alles snel en vlug, en vernieuwing van gebouwen gaat ook razendsnel. Maar u, als lezer van dit stukje in dit blad, heeft vast wel gevoel en begrip voor gebouwen en bouwstijlen uit het verleden, onder andere molens, kastelen, vestingmuren en oude steden.
Ook in de gemeente Epe hebben wij leuke oude gebouwen als wij ze maar willen zien. Op de weg van Emst naar Epe zie je links net voorbij De Dood de herrezen schaapskooi staan. Hier staan wij even stil bij een stukje geschiedenis.
Deze schaapskooi stond er al in de vorige eeuw. Na enig speurwerk vinden wij die genoemd in een akte uit 1842, toen namelijk de heer P.L. Berkhoff, koopman te Epe, het landgoed Pijkerensgoed of ‘De Dood’ kocht van mevrouw Josina Maria Christina Daendels, echtgenote van William Grenfell. In die akte wordt de schaapskooi wagenschuur genoemd.
In een akte uit het jaar 1860 wordt het schaapskooi genoemd. De schaapskooi is in de familie Berkhoff steeds van vader op zoon overgegaan.
Toen in 1904 de heer G. Berkhoff de kooi in het bezit had, zag die er goed onderhouden uit. Hij heeft er geen schapen in gehad, maar in zijn tijd was het een opslagplaats voor brandstof, hout en veenpollen.
In de jaren vijftig [van de twintigste eeuw] komt er belangstelling van de gemeente; gemeente-architect Meyer komt bij de heer Berkhoff overleggen om de schaapskooi op de monumentenlijst te zetten.
In 1967 kwam de schaapskooi op de monumentenlijst te staan. Dit met tegenzin van de heer Berkhoff, want de schaapskooi had onderhoud nodig en geld hiervoor had de gemeente niet.
Toen begonnen de meningsverschillen tussen de gemeente Epe en de heer Berkhoff over onderhoud en opknappen van de kooi. De schaapskooi raakte in verval en toch bleef het de gemeente en de heer Berkhoff bezighouden dat het zo met de kooi de verkeerde kant opging.
In 1974 neemt zoon Piet Berkhoff het bedrijf, en dus ook de schaapskooi, over. Bij een subsidieaanvraag voor het opknappen van de kooi was er geen geld. Nadien raakten de eigenaar en de gemeente steeds verder uit elkaar. De schaapskooi raakt steeds verder in verval en in 1985 schrapt het ministerie van WVC het van de monumentenlijst. De bouwval bleef er staan en zakte steeds verder ter aarde; een zielig stukje kooi bleef staan.
In 1991 – met het Emsterfeest – heeft het Emster Belang een enquête gehouden onder de Emster bevolking over herbouw of voorgoed verdwijnen van de schaapskooi. Deze uitslag was positief voor herbouw. Door deze uitslag is de ‘Stichting tot herbouwen instandhouding van de schaapskooi in Emst’ in het leven geroepen en opgericht. De familie Berkhoff, eigenaar van de restanten en het stukje grond waar de kooi op stond, heeft dit voor één gulden overgedragen voor herbouw van de kooi.
Ook buurman Witteveen van de Korte Laarstraat heeft medewerking verleend door een stukje van zijn weiland naast de kooi aan de stichting te verkopen voor een vriendenprijsje, zodat de herbouwde kooi iets meer van de weg af kan komen te staan en dus meer ruimte heeft.
Dan komt voor de stichting het werk: er moet ± f 60.000,- op tafel komen en veel hulp van vrijwilligers is nodig; anders valt dit bedrag nog veel hoger uit.
Er worden een aantal goede acties op touw gezet die geld in de kas brengen: onder andere de lopathon en de uitgave van het eerste fotoboek van Emst uut de olde deuze. Dit was een leuke bijdrage. Dan de vele sponsoringen, giften van bedrijven, particulieren en verenigingen; daarbij de subsidies van gemeente, provincie en overheid. Zo is het bedrag bij elkaar gekomen, zodat met de herbouw begonnen kon worden.
De schaapskooi staat er weer!
Door de medewerking van de stichting en vrijwilligers is er veel werk gedaan, ook door bedrijven, die het goed ondersteunden. Ook het rieten dak is door de rietdekkers vakkundig gelegd.
Ik ga geen namen noemen van sponsors of medewerkers, want dan vergeet ik soms mensen of namen en dat wil ik niet, want elke hulp is in dank aanvaard. De datum van oplevering van de schaapskooi zal medio september/oktober 1994 zijn. Of er schapen in komen, is nog niet bekend, maar in ieder geval aan de Eperweg in de bocht van ‘De Dood’ staat weer de schaapskooi en dit beeld langs de Dorpenweg van Emst naar Epe is toch bewaard gebleven voor de toekomst.
Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.