Boerderijen en (oude) woonhuizen

Een deel van de website handelt over de bewonersgeschiedenis van de boerderijen en (oude) woonhuizen. Deze zijn per straat en huisnummer te vinden, al zal het enige jaren duren voor alle woonplekken zijn behandeld. Er werd en wordt naar gespeurd in diverse archieven, kranten en het kadaster. Er is een grens gesteld. Per object wordt de geschiedenis behandelt vanaf soms de late middeleeuwen tot circa 1940-1960. Waarom niet tot heden? Gelet op de privacywetgeving is dat niet mogelijk. U zult dus op de website wel alle straten van Emst en Gortel zien, zelfs de huisnummers, maar als het (nieuw)bouw van na 1940-1960 betreft is er daarom geen informatie opgenomen.

Straatnamenindex

A

Achterdorperweg
Achterenkweg (1)

B

Bekenwalweg
Bloemendaalseweg (2)
Boerweg
Boshuisweg
Brinkerweg (1)

C

Coöperatieweg

D

Dalenweg
Dokter van Gelderweg
Dominee van Rijnstraat
Dwarsweg

E

Eeuwhorstweg
Elburgerweg
Engbroekweg
Eperweg (1)
Esschertweg

G

Gerrit Braakmanweg
Gortelseweg
Grensweg
Groeneweg

H

Handelsweg
Hanendorperweg (5)
Heemhoeveweg
Heetkampweg
Heideweg
Hertenkampsweg
Hezeplein
Hezeweg
Hogeveldweg
Hogeweg
Hoofdweg
Hullandstraat

K

Kanaalweg
Kerkhofweg
Kiefkampsweg
Kievitsweg
Koeweg (1)
Korte Laarstraat
Korteweg
Kuilakkerweg

L

Laarstraat (2)
Lage Veenweg
Langeweg
Lankertsweg
Lariksweg
Leeuwenboomweg

M

Molenweg
Muggenveldweg

N

Nijbroekerweg (1)

O

Oranjeweg (1)
Oranjeveldweg

P

Papenkampsweg
Pollenseweg
Pollenseveenweg

R

Rietenweg

S

Schaverenseveldweg
Schaverenseweg
Schrobbertsweg
Smallertsweg
Spoorstraat
Stationsweg
Steenderbultweg
Stroeteweg (1)

T

Tolweg

V

Vaaltkampweg
Vaassensebinnenweg (1)
Vaassenseweg
Van Manenpad
Veldweg
Veluwsedijk
Verlengde Wijnbergweg
Verloren Beekweg
Vierhouterweg
Viskweekweg
Vlekkersteveld
Vossenbroekweg
Vijgenkampsweg

W

Westendorperweg
Westendorperheideweg
Weteringdijk (1)
Wiemanstraat
Woesterbergweg
Woesterweg
Wijnbergweg

Z

Zuster van Rossumweg
Zwarteweg

Er is een onderscheid in gegevens:

De oudste boerderijen, die al in 1832 (start kadaster in Nederland), zijn c.q. worden het eerst beschreven. In de beschrijving wordt het kadastrale nummer van 1832 genoemd.

Van elke boerderij/woonhuis waarvan de geschiedenis gereed is zijn van voor circa 1960 gegevens opgenomen over de bewoners, meestal een echtpaar, eventueel de namen van hun kinderen, erfopvolging, opnemen van hypotheek (geldleningen), verbouwingen, boedelverdelingen (boedelinventaris), testamenten – tot circa 1900 – en verkoop aan derden. Hierdoor ontstaat een beeld van de bewoning (sociale geschiedenis). Bij een aantal objecten is er een link naar bijvoorbeeld een verhaal of een boedelinventaris, waardoor er een inkijkje is in het leven van toen, gebruiksvoorwerpen of andere interessante, soms amusante, zaken van voor 1900 (landbouwgeschiedenis). Indien een object werd verkocht wordt de geschiedenis natuurlijk vervolgt met de nieuwe bewoners.

De boerderijen van 1832 die nog niet zijn beschreven wordt voorlopig alleen een verkort overzicht van de eigenaren weergegeven.

De boerderijen (en huizen) die na 1832 zijn gesticht worden in de nabije toekomst behandeld, al zijn er al wel enkele opgenomen.

Bij sommige objecten zijn foto’s opgenomen. Oude foto’s zijn afkomstig uit het streekarchief of particulieren, hedendaagse foto’s zijn zo gemaakt dat het min of meer een omgevingsfoto is. Hierdoor schenden we de privacy niet. Mocht u zelf nog een foto van uw boerderij of woonhuis beschikbaar willen stellen kunt u dat melden via het contactformulier.

Bij het raadplegen van de gegevens is het volgende van belang. Voor 1811 hadden sommigen van de Emstenaren geen vaste familienaam. Men gebruikte patroniemen, dat wil zeggen dat de voornaam van vader de achternaam van de kinderen werd. Dus Jan Hendriksen had bijvoorbeeld als kinderen Hendrik Jansen en Geertje Jansen. Was er wel een vaste geslachtsnaam dan kwam die erachter, bijvoorbeeld Jan Hendriksen van den Berg, maar Jan kon zowel door het leven gaan als Jan Hendriksen, Jan van den Berg als Jan Hendriksen van den Berg!

Bronnen

Welke bronnen zijn er gebruikt? Er zijn zowel gedrukte bronnen als archivalia gebruikt, die of in archiefbewaarplaats Streekarchief Epe-Hattem-Heerde (SAEHH) in Epe als Het Gelders Archief (HGA) in Arnhem zijn te raadplegen. Verder zijn een beperkt aantal archivalia geraadpleegd in archiefbewaarplaatsen in Deventer, Elburg, Utrecht en Zwolle.

De belangrijkste zijn onder de individuele objecten weergegeven, maar wel afgekort:

Algemeen:

fol. = folio

invnr. = inventarisnummer

vso. = verso (keerzijde)

Streekarchief Epe-Hattem-Heerde (SAEHH):

Kadaster, kadastrale gemeente Epe-Oene.

Kerkelijk archief NH-Epe (NH)

Notariële archieven (NOT).

—-weergegeven als volgt: NOT betreft notarissen in Epe, jaar en aktenummer.

—-NOT VS; idem notarissen in Vaassen.

Oud-archief schoutambt Epe (OAE).

-Website: onder Personen >Oude persoonslijsten zijn de doop-trouw- en begraafboeken van de kerk (voor 1812) en de Burgerlijke Stand (vanaf 1811- tot periode van openbaarheid) te vinden. Tevens: onder oud-notarieel (over de periode 1675-1811) een (digitaal raadpleegbaar) uitreksel.

Het Gelders Archief (HGA):

-Onder de link: Archieven:

Archief van de graven (later hertogen) van Gelre, graven van Zutphen (HA).

Idem Gelderse Rekenkamer (REK).

—hierin vooral de tynsregisters (TYNS).

Idem Staten en gedeputeerden van het Kwartier van Veluwe (Staten).

Idem Rechterlijk archief van Veluwe en Veluwezoom (RAV).

—hierin vooral de protocollen van de vrijwillige rechtspraak; deze zijn op fiches aanwezig in het SAEHH, tevens is er over de periode 1675-1811 een (digitaal raadpleegbaar) uitreksel.

-Onder de link Personen:

Doop-trouw- en begraafboeken van de kerk (voor 1812) en de Burgerlijke Stand (vanaf 1811- tot periode van openbaarheid).

Historisch Centrum Overijssel (HOC) (standplaats Deventer):

Rechterlijk archief Deventer (vrijwillige rechtspraak; de zogenaamde renunciatiën).

Streekarchief Noord-West-Veluwe (SNWV): (standplaats Elburg):

Archief Feitenhof (FEITH) (alleen raadpleegbaar met toestemming).

Utrecht Archief (UA):

Archief kapittel van St. Marie (SM).

Gedrukte bronnen:

de Jonge e.a. (red), De herengoederen op de Veluwe, 5 dl. (Barneveld 1990-1995).

N.B.: Herengoederen waren horige goederen van de heer van het land i.c. de hertog van Gelre. In Emst betrof het 45 en in Gortel 3 herengoederen (hierna: HG).

Sloet, J.J.S. baron, Geldersche markerechten (’s Gravenhage 1911) (hierna: Marken).

N.B.; Hierin staan de zogenaamde willekeuren (wetten van de marken) afgedrukt. Vaak zijn er namen van zowel percelen als markegenoten te vinden.

Idem en J.S. Van Veen, Register op de leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen naar het oorspronkelijke handschrift. Het kwartier van Arnhem (Arnhem 1917) (hierna: Leenregister).