Vier generaties middenstanders Tellegen in Emst

Wie was Wolter precies? Op 4 november van het jaar 1797 is hij geboren en ingeschreven als Wouter Tellegen in het doopboek van de hervormde kerk van ‘t Loo bij Apeldoorn. Hij was het eerste kind van Lubbert Tellegen, die papiermakersknecht was en uit Heerde kwam, en Jurriana Essenstam, afkomstig uit Beekbergen. Wouter Telgen (de spelling van de naam kan op talloze manieren; in de rest van het artikel wordt ‘Tellegen’ aangehouden) huwde in Epe op 20 februari 1830 met Hendrika Bomhof; zij was geboren op 10 maart 1807 te Vaassen als dochter van Nicolaas Bomhof en Fennetje Brouwers. De bruidegom was vrijgeloot voor de dienstplicht, maar toch was ten burele van de militie bij gebrek aan pasfoto’s zijn signalement beschreven: hij was 1,62 meter lang, had blond haar en bruine ogen – een mooie combinatie –, een smal gezicht en laag voorhoofd, een spitse neus, ronde kin en gewone mond.

Uit dit huwelijk zijn zes kinderen geboren: Johanna, Fennetje, Lijsje, Nicolaas Karel, Aaltje en Johannes; dit laatste kind overleed na korte tijd aan de Emsterenk in huis nummer 470.

In 1844 kocht Wolter van Hendrik van Assen een stuk grond, kadastraal bekend als de percelen 878 en 879 in de sectie M onder Emst, samen groot 2870 m². Hendrik had op zijn beurt op 15 april 1840 grond gekocht van de erven van Aart van Zuuk. Toen Wolter Tellegen deze grond op naam had, werd er vrij snel een huis gebouwd. Enige tijd later kwam er een bijgebouw bij. In 1876 werd dit tot één geheel gemaakt (Emsterenk 470) aan de grintweg bij de kerk. Die grintweg van Hattem naar ‘t Loo is in 1843 aangelegd en langzamerhand clustert de eerder rond de enk verspreid liggende bebouwing van Emst. Loobrink en Westendorp zich voor een deel langs deze weg. De eerste kerk die van deze buurtschappen een dorp zou maken, is in 1866 ook aan deze weg gebouwd. Wolter was in dit proces in 1844 dus een voorloper! Misschien moeten we hem wel een vooruitziende blik toedichten! Wolters huis staat er niet meer. Nu staan er op dezelfde plek de huizen Hoofdweg nummer 8 tot en met 12 aan de oostzijde van die straat.

In 1840 vinden we Wolter Tellegen vermeld als broodbakker, van 1859 tot 1871 komen we hem tegen met een tapperij en als herbergier, en in 1877 als bakker en winkelier. Zoals zoveel middenstanders had hij er ook nog een boerenbedoeninkje bij.

In Wolters tapperij heeft de commissie van de buurtschap Emst verschillende malen bijeenkomsten gehad om de markengronden te verkopen (zie de artikelen van Evert de Jonge in Ampt Epe nummers 185, 186 en 187).

Op 18 januari 1877 kwam Wolter Tellegen op 79-jarige leeftijd te overlijden. Zijn weduwe en kinderen verkochten driekwart jaar later bij inzet ‘op de vierde oktober van het jaar 1877 des namiddags ten ene uren ten zijnen sterfhuize’ met hulp van notaris Bloys van Treslong uit Epe een aantal onroerende goederen en wel de volgende: